Mozes was een uitgestelde couveuse baby. Hij moest eigenlijk dood van de Farao. Maar zijn moeder zag dat Mozes een prachtig mooi ventje was. En dus verstopte ze hem om hem na drie maanden in een couveuse en naamloos de Nijl op te sturen. In een klein hokkie. Ver weg van moeder. Toen de Egyptische prinses hem vond, net als zij dobberend op de Nijl, toen was de zus van Mozes er meteen bij met een oplossing. Ik weet wel iemand die hem kan voeden. Je ziet het voor je. Tut tut, wat een lief klein roze ding. Koetekoetekoete. Ah, kijk hem eens lief huilen. Maar er zal toch een keer gevoed moeten worden en borstvoeding kan de prinses hem niet geven. Dus gaat het baby’tje met zus terug naar huis met de instructie dat hij Mozes heet en met 5 jaar moet worden ingeleverd bij het paleis. Dat geeft de moeder van Mozes de gelegenheid om hem de liefde voor God, het bewustzijn dat hij Israëliet is en dat zijn gezin van hem houdt diep in te prenten.

Van een boven modaal inkomen – dankzij koninklijke tegemoetkoming – in een armoedig hutje gaat Mozes over naar de tosti’s en biefstukken van het paleis. Shocking moet dat geweest zijn. En dan die prinses die tut tut zich over je ontfermt. Hij wordt onderwezen in alle wijsheid en wordt machtig in woorden en werken. Blijkbaar doet hij aan fitness, want Mozes wordt een sterke vent. En diep van binnen weet hij nog steeds: eigenlijk ben ik een Israëliet. Het feit dat de Israëlieten zo worden onderdrukt door de Farao, zijn stiefopa, maakt hem boos. Voor hem zijn de Israëlieten zijn echte broers en zussen. Als hij hen gaat opzoeken dan kan hij het gegesel niet aanzien en slaat een Egyptische slavendrijver dood. Maar het wordt bekend en Mozes is niet veilig meer. Dat is een grote teleurstelling voor Mozes. Hij nam bewust afscheid van het luxe leventje aan het hof en had verwacht dat de Israëlieten zouden inzien dat God hen door zijn hand wilde verlossen, maar niets is minder waar. Die hele opleiding die hij heeft gevolgd lijkt voor niets te zijn geweest! Het lijkt me dat Mozes geworsteld heeft met gevoelens van afwijzing. Israëlieten zagen hem als verwende overloper en verrader. De prinses, zijn stiefmoeder, moet verbijsterd zijn geweest dat Mozes partij koos voor die verachtelijke slaven. De Farao wilde hem doden. Mozes vlucht en trekt de woestijn in en gaat bij een bron zitten. Een hangplek bij uitstek. Plotseling ziet hij 7 mooie meiden aankomen. Dat moet een fata morgana voor hem geweest zijn. Wow, ik zie sterretjes ;). Als enkele nomaden het de meiden lastig maken dan zal dat de gevoelige snaar van afwijzing en vernedering bij hem geraakt hebben. Hij jaagt de nomaden weg.

Hij wordt door het meisje Zippora mee naar huis genomen en trouwt uiteindelijk met haar.  Hun oudste zoon geeft hij een naam die refereert aan het feit dat hij vreemdeling geworden is in een vreemd land. Mozes leeft, maar is ook eenzaam. Hij mist zijn volk. 40 jaar is hij schaapherder in de woestijn. Het zal niet de laatste keer zijn dat iemand 40 jaar nodig heeft om tot op het bot tot zichzelf en de bestemming van zijn leven te komen. 40 jaar zwerft hij door de woestijn. Hij weet dus als geen ander hoe de woestijn werkt. Hoe je er moet overleven. Wat de gevaren zijn. En hoe je een kudde in de woestijn moet voeden. Extra competentie op zijn CV: 40 jaar woestijnervaring. God zegent hem al die jaren en hij is geliefd binnen zijn gezin en extended family. Dan opeens die brandende braamstruik. Mozes, de woestijnkenner, ziet meteen dat er iets niet klopt. Hij is niet bang, maar stapt er op af. Dan spreekt God. ‘Mozes, deze plaats is heilig. Doe de schoenen van je voeten.’ Mozes doet het. Dat is voor deze geharde woestijnman heel wat. Dat hij 1. God nog kent. en 2. God gehoorzaamt. God vertelt hem dat hij terug moet naar Egypte en Farao moet vertellen dat hij het volk moet laten gaan. ‘En Mozes, als je het volk uit Egypte geleid hebt, dan zul je Mij op deze berg dienen.’

Wat? Terug naar Egypte? Ik? Ik wil overal wel heen, maar niet naar dat land waar ik niet welkom ben. De Egyptenaren willen me doden. De Israëlieten vertrouwen me niet. Laat mij maar lekker hier bij mn schaapjes. 80 jaar geleefd. Het is wel goed zo. Maar de Israëlieten zullen me niet geloven. Maar ik ben niet goed met woorden. Maar ik durf niet. God wordt kwaad van zoveel weerstand en onbegrip. Weet je Mozes? Ik zal je persoonlijk leren wat je zeggen moet. Ik zal met je meegaan. En Aaron, je broer, is onderweg naar je en verlangt er naar je te zien. Wat jij moet doen is gaan. En vergeet je stok niet. Mozes gaat. Maar de focus mist nog. Mozes rommelt nog wat met zijn leven. Heeft een vrouw getrouwd die God niet gekend zal hebben. En Mozes heeft nagelaten zijn zoon te besnijden. Dat wisten Mozes en Zippora heel goed. Onderweg komt God langs. Om Mozes te doden vanwege zijn nalatigheid. Terwijl Mozes vecht voor zijn even besnijdt Zippora hun zoon Gersom. Mozes heeft een flinke les in afhankelijkheid en toewijding geleerd. Net als Jacob bij de Jabbok.

Waarschijnlijk is Mozes opgelucht dat zijn broer naar hem verlangt. Hij zal zijn familie 40 jaar niet gezien hebben en weet niet hoe zijn familie en de Israëlieten over hem denken. Vanaf dat moment worden Mozes en Aaron de onafscheidelijke leiders van het volk Israël. Later samen met Mirjam, hun zus. Mozes en Aaron gaan naar de Farao, die grillig en onverzettelijk is. Ik laat me mijn slaven niet afpakken. Het begint net wat te worden met al die bouwprojecten! Maar de Farao moet buigen en buigt op het moment dat zijn oudste zoon, de kroonprins, sterft. Zou de Farao Mozes herkend hebben? Zou zijn pleegmoeder, de prinses, nog geleefd hebben? We weten het niet, maar het zal voor Mozes een bijzondere ervaring zijn geweest om weer in het paleis te zijn waarvan hij alle hoeken en gaten kende! Maar nu in de naam van de levende God!

Het volk viert het Pascha. Ook zij moeten geheiligd worden. Ze krijgen een vermogen mee van de Egyptenaren en gaat op weg. Als een geordend leger. Dat is bijzonder, omdat het een stelletje slaven met hun vrouwen en kinderen was. God begeleidt hen in alles door de woestijn. Met wolk- en vuurkolom, met water, manna en vlees. Maar het volk is keer op keer ontevreden. Wat ik goed kan begrijpen. Al die jaren in de woestijn en dat totale gevoel van afhankelijkheid zullen wat met je doen. Mozes ontpopt zich als een groot leider. En als een hartstochtelijke dienaar. Hij spreekt vertrouwelijk met God. Als God het volk niet kan uitstaan en aan Mozes voorstelt dat Hij alleen met Mozes verder wil – zoals ooit met Noach – pleit Mozes voor het volk. ‘Heer, straf mij dan. Maar laat het volk leven.’ Mozes heeft het hart van een verlosser gekregen. Niet voor niets is Mozes samen met Elia de man die Jezus bemoedigt vlak voor zijn dood aan het kruis. Straf mij dan maar. Voor Mozes komt zijn rol als verlosser meer dan 40 jaar later dan dat hij verwacht en misschien ook gepland had. Mozes moet in de woestijn ook leren om een goede manager te zijn. Jetro, zijn schoonvader, komt langs en helpt Mozes om een geschikte organisatiestructuur te vinden zodat het Mozes niet over de schoenen loopt. Boeiend om dat staaltje management en het verschil tussen manager Jetro en leider Mozes in de Bijbel te lezen. En boeiend dat Mozes eerst volledig op zijn oudere broer Aaron leunde, maar hem eigenlijk niet nodig heeft gehad in zijn leiderschap. Zoals God al gezegd had… 😉 Ach, Mozes kon veel meer dan hij dacht. Weet je dat de eerste 5 boeken in de Bijbel door Mozes zijn geschreven?

Mozes komt bij de berg Horeb. En hij weet het. Hier zal hij God gaan dienen. Dat had God hem immers beloofd. Hij praat er met God en blijft langdurig bij God op de berg. Als hij naar beneden komt straalt zijn gezicht van het omgaan met God. Wat een gave ervaring moet dat geweest zijn. En wat een bemoediging om de komende jaren het volk te leiden. Eén keer gaat Mozes de fout in. Eén keer slaat hij op een rots, terwijl God gezegd heeft dat hij er tegen moet spreken. Het paradijs herhaalt zich. Eén fout. Mensen zouden zeggen: kom op, klein foutje. Zand er over. Voor de hand liggend in de woestijn, nietwaar? 😉 Maar bij God ligt dat anders. Was God teleurgesteld dat ook deze Adam niet de uiterste gehoorzaamheid toonde, zoals Adam en Abraham dat ook niet konden? Uiteindelijk was er maar één die dat kon waarmaken, die volledig kon voldoen aan Gods eisen. Jezus. Mozes mag het beloofde land niet in, maar wordt door God persoonlijk meegenomen op de berg Nebo. Vanaf die berg ziet Mozes het beloofde land Kanaän. Daarna begraaft God hem persoonlijk en met zorg op de berg. 120 jaar oud. Zijn taak zit er op.

Lessons learned. 1. Heb je het idee dat je niet aan het doel van je leven, je bestemming, toekomt? Dat je huidige manier van leven lang genoeg heeft geduurd? Mozes moest 40 jaar de woestijn in voordat hij productief werd voor God. 2. En als je denkt dat God je gebed niet heeft verhoord of gehoord; of als je toch echt denkt dat God iets voor je klaar heeft gelegd… soms duurt het 40 jaar voordat het zover is. 3. Een goede opleiding is nooit weggegooid. 4. Als God je vraagt te spreken dan geeft hij je de woorden. Je mag daarbij best iemands hand vasthouden, maar nodig is het niet 😉 5. God neemt ongehoorzaamheid heel hoog op; met name van leiders. 6. Luister als leider naar goede managers. 6. Het is nooit te laat om je met je broers en zussen te verzoenen. 7…