Habakuk, wat is dat dan behalve een funny naam? Habakuk was een profeet in het Oude Testament die een paar dingen schreef die vandaag nog razend actueel zijn. Over zijn persoontje is niet zoveel bekend. Hij leefde ergens 600 voor Christus en was profeet en hij schreef een Bijbelboek. Nou ja, er zijn mensen anoniemer de geschiedenis in gegaan, nietwaar?

Habakuk begint met een klacht aan God. Pardon? Jawel, met een klacht aan God. ‘Hoe lang nog, Heer, moet ik om hulp roepen en luistert u niet, moet ik ‘geweld’ schreeuwen en brengt u geen redding? Waarom toont u mij dit onheil en ziet u zelf de ellende aan? Ik zie slechts verwoesting en geweld, opkomende twist en groeiende tweedracht. De wet wordt ondermijnd, het recht krijgt niet langer zijn loop, de wettelozen verdringen de rechtvaardigen, het recht wordt verdraaid’. Vind je het spannend hoe God reageert? Heb je zelf wel eens je beklag gedaan bij God? Over iets dat je niet eerlijk vindt? Nou, dat mag hoor. Je beklagen bij God betekent namelijk dat je 1. Erkent dat God bestaat en 2. Erkent dat hij in charge is, dat hij de macht heeft iets te doen aan de situatie waarover je beklaagt. Dus voel je niet beschroomd. Het gaat pas verkeerd als je God als pispaaltje gebruikt. Vloeken door het heelal slingerend door het leven gaat.

God reageert in dezelfde brief van Habakuk. Hij neemt het voor Habakuk en zijn volk op. Vertelt hen dat hij er iets aan gaat doen. Maar let op: op de bestemde tijd. Zijn tijd. God laat zich niet opjagen, maar handelt op het gebed van zijn mensen op zijn unieke tijd en unieke manier. Zonneklaar is wel dat God het onrecht niet kan uitstaan. In het boek Habakuk staan een aantal dreigementen van God, steeds beginnend met wee. Het gaat dan om mensen die zich onrechtmatig spullen toe-eigenen. In onze tijd zijn dat mensen die sjoemelen met uitkeringen, zwart werken, witwassen, afpersen, stelen, verduisteren, oplichten etc. etc. Geeft mij ook wel een spiegel om zuiver om te gaan met mijn uitkering. Mensen die woekerwinsten maken, te veel rente vragen. Mensen die anderen voor een slavenloon voor zich laten werken om er zelf beter van te worden. Mensen die pillen in andermans drankje gooien om ze dronken te voeren en sex met ze te hebben. Mensen die beelden aanbidden. Misschien is het laatste wat minder herkenbaar, maar de rest is taal anno nu toch? De Bijbel is razend actueel blijkt maar weer. Met als laatste zin na al deze waarschuwingen: ‘De Heer troont in zijn heilig paleis. Aarde, wees stil voor hem!’.

Habakuk is onder de indruk van wat God hier allemaal zegt. Hij zegt eerbiedig ‘Heer, ik heb uw aankondiging gehoord. Voor wat u gaat doen heb ik ontzag. Breng het in deze tijd tot stand, maak het in deze tijd bekend, maar toon uw mededogen als het tumult losbarst’. Habakuk weet ook wel dat als God los gaat in zijn woede, de aarde geen schijn van kans heeft. Niet alleen de mensen die slecht handelen maar ook de mensen die God liefhebben. En dus vraagt hij God om ontferming. Dat lijkt me wel het lastige en het boeiende van het profeet zijn. Het is als een soort interpreter, een tolk. Je geeft de woorden van God door aan zijn volk en de woorden van zijn volk aan God. Tolken doen hun best doen om onpartijdig te zijn. En betrouwbaar. Ik had bij mijn werk in het buitenland ook een tolk. Toen ik de taal niet sprak was ik volledig van hem afhankelijk. Maar na een paar jaar leerde ik de taal steeds beter kennen en betrapte ik mijn tolk er op dat hij mijn woorden soms wat verzachtte omdat hij mijn harde woorden niet over zijn lippen kon krijgen. Als ik zie ‘beste meneer, je maakt er een puinhoop van’ dan zei hij ‘beste meneer, het gaat niet helemaal goed’. Het deed me des te meer beseffen in wat voor ingewikkelde rol hij als tolk zat. Kijk, ik ga na een paar jaar weer naar Nederland terug. Maar hij blijft. Een ander facet was dat hij als tolk als geen ander mij kon beïnvloeden over de lokale situatie. Vaak was ik van hem afhankelijk bij het vergaren van informatie, waarbij hij onmogelijk volstrekt onpartijdig kon zijn en dat ten diepste ook niet wilde.

Bij Habakuk zie ik iets van die worstelingen terug. Hij vraagt God om zich te ontfermen. Omdat hij zijn volk kent. Omdat hij de woorden en voornemens van God kent. En zich bij de match tussen die twee werelden zorgen maakt. En daarmee is hij meer dan een tolk. Habakuk is een bewogen man die zich – net als God – het lot van zijn volk aantrekt. Heel anders dan Jona, een rechtlijnige man. Gewoon zakelijk zijn klus geklaard omdat het nou eenmaal moest. Daarna aan de rand van Nineve een kaartje voor de VIP-tribune gekocht om bij het pellen van een banaan real live te zien hoe God de stad zou vernietigen. Wat voor profeet zou ik zijn? Bewogen? Of onbewogen? Habakuk weet dat het menens wordt, net zoals bij Jona. Dit gaat ergens over en het konden wel eens zware tijden worden. Maar het mooie van Habakuk is dat hij afsluit in vertrouwen op God. Als alles om me heen wegvalt blijf ik nog op God vertrouwen.

Nou ja, eigenlijk zei hij het nog wat sterker: ‘Al zal de vijgenboom niet bloeien, al zal de wijnstok niets voortbrengen, al zal de oogst van de olijfboom tegenvallen, (…), toch zal ik juichen voor de Heer, jubelen voor de God die mij redt. God, de Heer, is mijn kracht, hij maakt mijn voeten snel als hinden, hij laat mij over mijn bergen gaan’. Habakuk zegt dus niet: toch blijf ik op God vertrouwen. Maar toch zal ik juichen, jubelen voor de God die mij redt. Dat betekent dat hij midden in de zorgen al juicht om Gods overwinning. Ah, dat doet aan Jericho denken. Niet na de doorbraak, maar voor de doorbraak juichen in geloof. En dan dat kleine woordje: toch. Dat ene kleine woordje, heb jij dat ook in je leven? Dat je van alles meemaakt, maar ondanks alles, toch, God blijft zoeken? Ik wens je veel ‘toch’ toe. Tenslotte schrijft Habakuk ook nog ‘hij laat mij over mijn bergen gaan’. Daarmee valt het geheel op zijn plaats. Als de Heer je kracht is dan kom je je eigen bergen te boven. De dingen die onoverkomelijk leken, waar je als een berg tegenop zag. Leg ze gewoon maar bij de Heer neer en zoek in hem je kracht. Blijf niet voortmodderen, maar laat je door Hem trekken…! Trust & Try it out man!

Lessons learned: 1. Je mag je beklagen bij God. Daarmee erken je zijn bestaan en erken je dat hij er iets aan kan doen. 2. God heeft zijn eigen planning. Voor alles is een bestemde tijd. 3. God heeft er een grondige hekel aan als je sjoemelt met geld, te veel rente vraagt, anderen als slaven voor je laat werken of als je pillen in het drankje van een mooie meid gooit om haar dronken te voeren en sex met haar te hebben. 4. Wat voor profeet ben jij? Vol ontferming zoals Habakuk? Of rechtlijnig zoals Jona? 5. Heb jij ‘en toch’ momenten in je leven? Belangrijk! 6. Juich om de overwinning, de doorbraak die God gaat geven. Dus niet pas na de overwinning. 7. Als je je kracht in de Heer zoekt dan laat hij je over bergen, je onoverkomelijke problemen, gaan.