Sinds Joop den Uijl is de PvdA niet meer wat ik mij bij hen voorstel. Vakbondsmensen, arbeiderspartij, op de barricaden voor het volk, weg met de elite, gezellige trui aan in plaats van stijve jasjes. Wim Kok heeft het nog wat geprobeerd, maar is na zijn politieke carrière ook aan het grote geld begonnen. Job Cohen had beter in Amsterdam kunnen blijven. Daar zat hij op zijn plaats, was hij ‘een van ons’. In den Haag heeft hij alleen maar schade opgelopen. Na Job kwam Diederik Samson.
Ik heb respect voor Samson. Een ijverige, intelligente en welbespraakte politicus die er alles aan heeft gedaan om in moeilijke tijden te regeren. Maar ook een man die zo weinig ‘PvdA look’ over hem had. Ik herken in hem de man die in Delft technische natuurkunde heeft gestudeerd met als afstudeerrichting kernfysica. Een technisch man met een goed inzicht, waarop je bouwen kunt. Behalve als dat gebouw de gewone man moet huisvesten. Eigenlijk is het enige dat hij met Joop den Uijl gemeen heeft dat ook Diederik een driftkikkertje is. Maar met zijn gladde koppie en strak in het pak mentaliteit zou hij beter staan in partijen met iets meer rechtse elementen. ChristenUnie of D66 ofzo. Zelfs Wouter Bos is dan nog meer PvdA-man. Nou ja, ik gun Diederik ook wel weer dat hij na dit politieke avontuur weer wat moois vindt. Want het lijkt me per saldo toch een fijne vent die heel wat voor elkaar weet te boksen.
De PvdA heeft de afgelopen vier jaar veel schade opgelopen door samen met de VVD te regeren. Want hoe je het ook wendt of keert, er waait een flinke VVD wind over Nederland. Is ook niet zo gek, want de PvdA is vanouds meer van het uitgeven dan de VVD. Juist in tijden van economische krapte is het uitgeven er even niet bij en moet bezuinigd worden. Daarvan zijn veel mensen de dupe geworden die vanouds bescherming van de PvdA verwachten. Zij voelen zich verraden door de PvdA en omdat Diederik Samson de deelname van de PvdA aan dit kabinet altijd fier heeft verdedigd is het niet raar dat deze mensen zich nu van hem afkeren.
Het is des te pijnlijker dat Lodewijk Asscher maar 55% van de stemmen kreeg tegenover Diederik Samson 45%. Je zou verwachten dat de PvdA massaal voor een nieuw, fris en onvervalst PvdA geluid zou kiezen met een nieuwe man aan het roer, maar blijkbaar is dat niet het geval. Misschien speelt het sentiment nog mee dat ze het Samson gunnen dat hij doorgaat. Want iedereen ziet ook wel dat hij er erg hard voor gewerkt heeft. Misschien gunnen ze de PvdA deze welbespraakte man die duidelijk in beeld is en koers aangeeft binnen de fractie. Dat zou allemaal nog kunnen. Er zit wat ongemak. Tegelijkertijd geeft het weer dat Asscher nou niet echt de verwachte kroonprins is, de gedoodverfde winnaar die al een tijdje klaargestoomd werd om het over te nemen.
Asscher werd de Kamer binnengehaald uit Amsterdam. Hij werd geprezen als tweede man achter Job Cohen. Ook Lodewijk Asscher is een slimme vent. Jurist, net als zijn vader en moeder. En sociaal. Maar ook hij mist dat vakbondsachtige van Joop den Uijl. Hij is veel te lief en te bedachtzaam voor een rol als partijleider. Hij doet me sterk denken aan Buma van het CDA. Inhoudelijk heel goed, maar niet de kop van Samson, Wilders of Segers die nodig is voor duidelijke politieke profilering.
Tja, en dan zie je daar twee mannen staan die deze strijd eigenlijk niet hebben gewild. Samson die eigenlijk liever doorgaat. Die er niet voor gekozen heeft om zelf de stekker er uit te trekken toen hij merkte dat Asscher gas ging geven. Ik proef een bestuur op de achtergrond dat Samson zijn kans wil geven, maar ook wel ziet dat ze de achterban iets anders moet bieden dan Samson. En even heel eerlijk: ik denk dat Asscher dit eigenlijk helemaal niet wil. Hij wil liever tweede man zijn, dat past hem beter. Wil liever bescheiden en sociaal zijn. Wil geen ruzie met Diederik, maar wel het beste voor zijn partij die hem aan het hart gaat. Maar dat het bestuur bij Lodewijk heeft aangedrongen om met zijn kandidatuur de PvdA te redden. En daar staat hij dan. Voor de tweede keer uit de schaduw gehaald. Ik ben echt benieuwd hoe hij zich gaat profileren. Wordt het zijn milde en minzame stem en blik? Of wordt het zijn juridische hoofd?
Vooruit maar. En dan zie je Hans Spekman in zijn zompige PvdA outfit achter de microfoon staan. Morsig jasje met knallende PvdA roos er onder. Maakt het uit. Waarom sturen ze niet een Spekman-achtige de bühne op? die heeft zijn hele leven sociaal gedaan, milieukunde gestudeerd, tal van sociale dingen opgepakt. Hier en daar wat gesnuffeld aan politicologie en wijsbegeerte. Gewoon een rasechte volksman zou je zeggen. Zo’n typetje en dan wat meer peper erin, dat schijnt maar niet te lukken. Bij het CDA zie je dat ook dat de van Agt, Lubbers en Wijffels-typen er niet zijn of het niet willen en dat dan maar een Buma de kar moet gaan trekken. Terwijl hij in alles laat zien dat die rol eigenlijk niet bij hem past. Maar vooruit maar.
Ik ben benieuwd hoor. We leven in een gekke tijd. Van Rutte dacht ik ook dat hij het niet lang zou trekken. En ziedaar. Dus ik laat me maar weer verrassen. Hoe ook, Arbeid is er genoeg te doen in Nederland. Ik wens je alle succes en zegen Lodewijk, want jullie doelgroep verdient steun in deze barre tijden!