Abraham heeft mij altijd al geïntrigeerd. Als er iemand in de Bijbel een oermens was dan hij wel. Eén van die mannen waar het allemaal begon. Kwam met pa en familie uit Koeweit en liep, toen God hem riep, met zijn gezin honderden kilometers door de woestijn naar Israël toe. Dat kan alleen als je heel zeker van je zaak bent en heel gehoorzaam bent. En dat was Abraham. Een wat introverte man met maar één zwakte en dat was zijn vrouw Sara. Een bloedmooie meid. Zijn woestijnroosje. Sara was wat dominanter en listiger dan Abraham. Was met haar charmante verschijning gewend dat de dingen gebeurden zoals zij het wilde. Getrouwd met een rijke vent. Voor elk klusje een knecht en een dienstmeid. Ruime villatent. En voldoende draadjesvlees om zich heen om elke avond lekker te eten.

Maar uitgerekend Sara kon geen kinderen krijgen. Daar baalde ze natuurlijk van. Sterker nog: dat kon ze niet uitstaan. Dus schoof ze een Egyptische slavin de tent van Abraham in. Ja hallo zei Abraham, ik kan toch niet zomaar met haar in bed gaan liggen? Vind je dat goed dan? En wat denk je dat God daar dan van vindt? Moet voor Abraham een heel vreemde gewaarwording zijn geweest na tig jaar huwelijk. Bovendien was hij als baas en legeraanvoerder voorbeeld voor de rest, dus de impact van zo’n rare actie zou groot zijn. Nou, zei Sara. Ik heb er jaren mee rondgelopen en ben er behoorlijk mee aan. God heeft ons beloofd dat we een zoon zullen krijgen en een groot volk zullen worden, maar als we nog langer wachten dan wordt het hem niet meer. Ik merk het al aan mijn cyclus dat het nog effe kan en dan is het voorbij. Ik geloof echt dat God wil dat we Hagar inschakelen. Abraham trapt er in. Ze krijgen een zoon. Maar waar ze geen rekening mee hadden gehouden is dat Hagar door een zoon bij de baas te krijgen een plekje opschuift in de pikorde. Hagar minacht Sara. Niet slim van Hagar. Blijkbaar kende ze Sara niet goed. Sara schopt haar de tent uit.

En dan gebeurt iets opmerkelijks. God zoekt Hagar in de woestijn op. Zo is God. Opstaan voor van de zwakke. God troost Hagar en belooft haar dat ze een gezonde zoon krijgt en dat hij de vader van een groot volk zal worden. Maar God vertelt haar ook dat ze terug moet naar Sara en zich weer als slavin moet gaan gedragen. God doet aan damage control. Sterker nog, Hij raakt Hagars hart aan. Ze dankt God voor haar redding en vertelt Hem hoe blij ze is dat God haar wél ziet staan terwijl ze bij de rest een verschoppeling is geworden. Want Abraham liet het liggen om de verhoudingen in zijn gezin recht te zetten. Sara komt terug, maar het komt nooit meer goed. In onze tijd zouden we zeggen ‘verstoorde arbeidsrelatie’.

Dan komt God langs. Sluit een verbond met Abraham, waarna zijn hele hebben en houden besneden wordt. Belooft Abraham en Sara een zoon. En die krijgen ze ook. Izaak. Vanaf dat moment krijgt Izaak alle aandacht en raakt Ismael op de achtergrond. Daar gaat Abraham als vader en hoofd van het gezin de mist in. Hij had iedereen duidelijk moeten maken dat Ismael ook zijn zoon blijft en dat hij evenveel houdt van beide zonen. In het besef dat hij de gevolgen van zijn actie met Hagar zal moeten accepteren. Maar dat doet Abraham niet. Kop in het zand. Vervolgens loopt het spaak tussen Izaak en Ismael. Daar kon je op wachten. Sara stelt voor om Hagar weg te sturen. Dan gebeuren er een aantal mooie dingen. Volstrekt anders dan die eerste keer toen Sara Hager zelf de tent uit schopte. In de eerste plaats wil Abraham er niets van weten. Hij komt voor zijn zoon Ismael op. Beetje laat, maar toch mooi om te zien. In de tweede plaats komt God voor Sara op. ‘Abraham, luister naar Sara, ze heeft gelijk. Ismael was niet Mijn bedoeling, maar Izaak. Je zult Hagar en Ismael dus weg moeten sturen’. In de derde plaats zie je de zorg van Abraham voor Hagar en Ismael. Hij geeft haar persoonlijk brood en water mee.

Maar goed, het meest schrijnende gevolg van de fouten van Sara en Abraham is het effect op Hagar en Ismael. Hagar eerst totaal onverwacht gevraagd vrouw van de baas te worden. Denkt dat ze Sara’s plekje daarmee inneemt. Zo zal het in Egypte wel gewoon geweest zijn. Maar wordt door Sara weggestuurd. Komt in het isolement terecht en zal de vernedering van de ontrouwe slavin hebben moeten dragen. Hoe het tussen Abraham en haar verder is gegaan en wat hij voor haar voelde weten we niet. Maar Hagar heeft na haar terugkomst het leven min of meer uitgezeten. En dan Ismael. Niet geaccepteerd door de gemeenschap. Iedereen wist hoe hij ‘er gekomen was’ en zal hem daarop hebben aangekeken. Niet ‘de echte zoon’. Hekel aan zijn halfbroertje. En zo wordt Ismael een ‘wilde ezel van een mens, ruzie makend met iedereen’. Vind je het gek? Hagar gaat met hem in Paran wonen en vindt een vrouw voor Ismael in Egypte, haar thuisland.

Door al dat gedoe wordt het beeld rond Abraham wat mistig. Is dit de gehoorzame en zekere man van die woestijnreis? Abraham moet weer op koers gezet worden. En dat gebeurt op schokkende manier. Ga je zoon offeren. Pardon? Dat was nog eens een lesje ‘Gods stem verstaan’. Ga je zoon offeren. Nee, niet Ismael maar Izaak. Ik denk dat Abraham gedacht heeft: zie je wel. Straf op de zonde. Ik moet offeren om mijn schuld te betalen over al dat gedoe rond Sara, Hagar en Ismael. En passant ook nog wat kleinmenselijk gedoe gehad rond Sara met de farao. Hoe ook, Abraham komt weer in het rechte spoor. Hij gehoorzaamt tot het bittere einde.

En dan kan God hem weer gebruiken. Zijn beloften waarmaken. Een vrouw voor Izaak zoeken. God vertelt Abraham dat hij rijk gezegend zal worden omdat hij tot het uiterste gehoorzaam is geweest. Abraham is klaargestoomd om ‘aartsvader’ te worden en tot op de dag van vandaag levert zijn geschiedenis veel ‘lessons learned’ op. 1. Gehoorzaam gaan. 2. Beslissingen eerst met God afstemmen. 3. Een mooie vrouw is niet alleen maar zonneschijn. 4.  Gevolgen aanvaarden van foute acties. 5. Elk kind gelijk behandelen. 6. Zegen verbonden aan het dienen van God. 7….