nasraniHeb je hem al gezien, dit teken? Het is de nun, de Arabische letter ‘n’ waarmee de ISIS strijders in Irak de huizen van christenen markeren. Met deze letter n bedoelen de Isis strijder dat er in het gemarkeerde huis een Nasrani, een volgeling van de Jezus uit Natsrat (Nazareth), woont. Het is dus een brandmerk geworden. Net zoals je op bomen tekens ziet waardoor de boswerkers weten welke bomen omgezaagd moeten worden.

Wat in Irak een teken van dood en onderdrukking is,is voor veel christenen een teken van solidariteit geworden. Veel christenen veranderen hun profielfoto op twitter of facebook in het Nasrani-teken of plaatsen het teken bij hun profielfoto als een soort insigne. Open Doors verkoopt voor 7,50 euro – waarvan 4 euro voor de vluchtelingen in Irak – t-shirts met Nasrani-symbool. De boodschap is helder: ‘ik leef met hen mee’. Of – zoals Wilkin van der Kamp in een ander verband zo mooi verwoordde: ‘ik ben één van wij’. Ik aarzel of ik mee zal doen en onderzoek mezelf waar die aarzeling in zit. Een paar overwegingen:

* Lachebekje. Het teken heeft iets van een lachebekje in een comic sans uitvoering. Het doet grappig aan. Te grappig voor de ernst van de situatie. Als je niet weet wat het betekent denk je dat de persoon die het teken op zijn t-shirt heeft staan vandaag een vrolijke bui heeft. En zo zal het ook wel over zes jaar zijn als elke associatie met Irak al lang vergeten is. Dat voelt voor mij tegenstrijdig. Uit willen dragen dat je solidair bent, en eigenlijk in rouw bent, om een volk dat wordt afgeslacht. En tegelijk dus dat lachebekje.

* Eenoog. Het teken lijkt op een smiley met één oog. De eenoog is een symbool met een rijke mythologische historie. In de Griekse mythologie komen de eenogen voor. Deze cyclopen waren een volk van reuzen met bovennatuurlijke krachten. In Egypte was de eenoog het symbool voor de zonnegod Horus. Binnen de vrijmetselarij heeft het alziend oog een belangrijke rol. Het hangt in alle tempels van vrijmetselaarsloges aan de wand tegenover de ingang, in wat symbolisch als het oosten wordt aangeduid. In alle Nederlandse vrijmetselaarsrituelen is tijdens de tempelloges het alziend oog aanwezig. Bij de opening en sluiting van de tempelloge wordt het alziend oog respectievelijk verlicht en gedoofd. Dit is een vereiste in het ritueel en symboliseert het hogere. Allemaal redenen waarom ik mij liever niet associeer met een figuurtje met één oog.

* Rage. Het Nasrani-teken is een uiting van christenen. Net zoals het visje op de auto. Texel-liefhebbers hebben een sticker met ‘Texel’ op de auto. En Scandinavië-liefhebbers een sticker met een eland. Vogelliefhebbers hebben een vogel op de auto. Het Nasrani-teken beperkt zich bovendien niet tot Nederland. De Britse band Massive Attack toonde het Nasrani-teken bijvoorbeeld tijdens een concert in Libanon. Enzovoort. Het is een rage, maar wat zegt het? En vooral: wat roept het op? Visjes hebben Darwin-achtige visjes met poten opgeroepen en stickers van visjes met een haai er achter. Actie roept om reactie. Geen reden om niks te doen, maar voordat je het weet vervuilt de bedoeling.

* Uitsluiting. Het dragen van een Nasrani-teken betekent dat je bij een groep hoort. En anderen dus niet. Ik houd steeds minder van dit soort begrenzing. Met nummerplaatsstickers heb ik dat ook. Sommige christenen prikkelen met als jouw god dood is, probeer dan de mijne of oerknal? dus eerst was er niks en dat is nog ontploft ook. Misschien grappig, maar ik heb toch het idee dat het de meeste mensen eerder zal verwijderen dan zal trekken. Ik kies toch liever voor de positieve versie, zoals Jezus is de weg, de waarheid en het leven. Kan nog steeds iets oproepen van ‘heb je weer zo’n christen die het beter weet’ maar dan weet je in ieder geval waar ik voor sta zonder dat ik zit te spotten.

* Moreel appel. ‘Zou je ook niet zo’n teken dragen of ben je niet solidair met de christenen in Irak’? ‘Durf je er niet voor uit te komen dat je christen bent’? Zo kun je elkaar zomaar in de weg lopen. Waar de mensen in Irak echt iets aan hebben is dat je voor hen, voor Isis, voor Irak bidt. Vluchtelingen steunt. Als het Nasrani-teken je daaraan herinnert dan is dat winst.

* Polarisering. In Nederland zijn we niet gewend om te gaan met tegenstand en vervolging. We voelen ons vrij en als we in onze vrijheid worden beknot of geschonden dan staat de sterke arm achter ons en hebben we een betrouwbare regering en een betrouwbare rechtelijke macht om die vrijheid te borgen. Maar het dragen van een Nasrani-teken is niet vrijblijvend. Ook in Nederland is een toenemende groep geradicaliseerde moslims die het Nasrani-teken opvatten als een klap in hun gezicht. We kennen Theo van Gogh, de Hofstadgroep en meer recent de Haagse Schilderswijk, Een priester-student werd in Utrecht door moslimmannen bedreigd vanwege het dragen van een t-shirt met Nasrani-teken. Hij kreeg de tekst mee ‘wij gaan jullie allemaal vermoorden’. Ook in Nederland is het dragen van zo’n shirt dus niet vrijblijvend. Dus weet wat je doet.

Christenen in Irak, ik zie even af van een Nasrani-teken, maar weet dit: ik hou ook van jullie.

Nasrani-teken