Voor de voetballers onder ons: ik heb geen verstand van voetbal. Voor de hartstochtelijke oranje gekleurden: ik heb een aarzeling om me in die gekkigheid te storten. Voor de mensen die elke keer weer hopen dat oranje het niet haalt: ik deel jullie gevoel niet. Voor de mensen die moeite hebben met de massale aandacht voor dat stomme spelletje, zo erg dat zelfs Nederlands Onwrikbare Steunpilaar – lees: het NOS journaal – er voor moet wijken: ik kan me jullie zorgen indenken, maar kijk deze weken toch graag naar het spelletje. Zo, dan weten jullie hoe ik er in sta. Niet dat dat verder relevant is, maar wel zo prettig om te weten voor als je je gaat ergeren aan mijn blik op het veld.
Laat ik beginnen om te zeggen dat van Gaal het goed doet. Echt een Nederlandse coach. Fier rechtop. In de loop van de wedstrijd loopt zijn hoofd steeds rooier aan. Zie je wat bloedvaten zich in zijn gezicht oppompen. Verbetenheid bij weer een stomme actie. Zorgvuldig doelgericht smoezen met de vertrouweling die hij op dat moment nodig heeft. De rest moet hem ff niet aan de kop komen. Als Nederland een doelpunt maakt dan zie je hem ietsje opveren als een pan met kokend water waar je de deksel even van optilt. Waarna de deksel er snel weer op gaat. De oorlog is immers nog gaande. Totdat het eindsignaal klinkt, Nederland wint en de zon voorzichtig baan breekt in zijn gezicht. Op één of andere manier hebben we als Nederland wel patent op dit soort ‘mannetjes’ als coach. Dick Advocaat en Rinus Michels waren ook van die ‘mannetjes’. Het zou zo heel anders gegaan zijn met een extravert typetje als Johan Cruyff, introverte typetjes als Ronald de Boer en Marco van Basten of een onduidelijk typetje als Patrick Kluivert of Bert van Marwijk. Nee, Nederland heeft een ‘mannetje’ nodig. Een generaal, of eigenlijk nog iets hogers. Het klinkt wat akelig maar eigenlijk een soort fuhrer. Iemand waar al die op miljoenen gewaardeerde gelauwerde ego’s nog voor willen buigen. Die onwrikbaar is in zijn koers. En met resultaat.
Wie bedenkt er nou zoiets als de Depay en Lens het veld in sturen in plaats van Huntelaar? Laat ze nou de beslissende treffers maken. Wie bedenkt er nou zoiets als Tim Krul na een zinderende pot vers in de goal zetten om penalties te stoppen? Laat Tim nou twee ballen houden en Nederland daarmee een ronde verder helpen. Waarna van Gaal zijn doelmanvertrouweling Frans Hoek even een warme hug gaf. Dat doet hij dan wel weer hè, dat bedanken. Klein maar fijn.
Toch knaagt er iets bij me. En dat is waarom van Persie zo vaak buiten spel stond, Huntelaar zo lang op de bank bleef zitten en – toen er uiteindelijk gewisseld werd – van Persie er toch in bleef. Ik kan de volgende redenen bedenken:
1. Imago van van Persie. Van Persie wordt door vriend en vijand samen met mensen als Messi, Ronaldo en Ozil geschaard onder de beste voetballers ter wereld. Van Persie doet de verdediging sidderen, net als met Messi. Dat betekent dat de verdediging zijn best zal doen om hem letterlijk en figuurlijk buiten spel te zetten. En dat omgekeerd door alle aandacht voor van Persie de andere spelers relatief wat meer ruimte krijgen om door te breken. Costa Rica heeft dat spelletje van ontmoediging heel slim gespeeld. Zo slim, dat van Persie zelfs de bal die hij pal voor de goal voor zijn voeten kreeg niet omzette in een punt.
2. Strafschoppen van van Persie. Iedere doelman binnen de internationale setting weet dat van Persie bovenaan de lijst met Nederlandse topscorers aller tijden staat met 46 doelpunten uit 89 interlands. Huntelaar is goede 5e met 35 doelpunten uit 64 interlands. Alleen al om die reden is het belangrijk om van Persie niet naar de bank te sturen, maar hem warm te houden voor de strafschoppen. Maar dat van Gaal het aandurfde om van Persie één van de penalties te laten nemen vind ik toch bijzonder. Hij kwam niet uit de verf in de wedstrijd. Als hij dan ook de penalty zou hebben gemist…
3. Eerbetoon aan van Persie. Van Persie was de man die de toon zette in de wedstrijd Nederland-Spanje. Met zijn briljante kopbal – die de technische boeken wel in zal gaan als de ‘flying dutchman method’ – hielp hij Nederland en daarmee het WK van de gedoodverfde winnaar af. Tegen Chili mocht hij niet spelen vanwege zijn twee gele kaarten. En tegen Mexico had hij verschrikkelijk last van de temperatuur. Maar liefst 39 graden Celsius was het. Tegenover VI zei hij daarover: ”Het was echt loodzwaar, voor ons allemaal. Eén van de zwaarste wedstrijden uit mijn carrière. Maar vooraf hadden we ook al gezegd dat we dit móésten overleven, op welke manier dan ook’. Ik kan me goed voorstellen dat van Gaal hem na al deze worstelingen de kans wilde geven om tegen Costa Rica ouderwets te vlammen. Ik denk dat er stiekem ook wel hoop was dat de 5-1 tegen Spanje weer zou worden gehaald. Als er één ploeg van de acht overgebleven ploegen te kloppen zou zijn dan zou dat Costa Rica wel zijn…
4. Combi Robben – van Persie. Messi zei vorig jaar nog het volgende in de Telegraaf: ‘Van Persie is in mijn ogen de totale voetballer, echt volledig compleet als aanvaller, die ook nog eens in staat is om heel veel te scoren. Robben heeft ook klasse, maar is meer onberekenbaar. Hij is heel snel met zijn dribbels en kan meerdere spelers in een versnelling achter zich laten’. Robben van Persie speelden al 55 interlands samen. Ze weten elkaar prima te vinden en zijn door hun gezamenlijke kwaliteiten een groot gevaar voor de tegenstander. Ik kan me voorstellen dat van Gaal hoopte – rekende – op nog een keer zo’n sublieme combinatie van deze twee spelers. Maar het kwam er niet uit…
5. Huntelaar. Tja, en dan kan het ook nog hebben gezeten in het alternatief. Na de derde keer buitenspel begon ik al om Huntelaar te roepen. Waarom niet Huntelaar er in? Waarom was Huntelaar de 5e geweest om de penalties te nemen? Toegegeven, de andere vier hebben allemaal een prachtige staat van dienst, maar Huntelaar dan? Ik kan me niet voorstellen dat van Gaal Huntelaar doelbewust heeft laten zitten. De twee kennen elkaar al heel lang. In 2001 coachte van Gaal Jong Oranje met daarin onder andere Huntelaar. En twee jaar geleden zei van Gaal nog ‘Klaas-Jan Huntelaar is mijn eerste spits. Robin van Persie zal het gevecht voor die positie met hem aan moeten gaan.’ Welnu, de rollen lijken omgedraaid. Van Persie speelt. Huntelaar komt er alleen nog bij gratie in. Wat is er gebeurd? Ziet van Gaal dat de 30-jarige Huntelaar zijn tijd heeft gehad? Als je de statistieken bekijkt zou dat zomaar zo kunnen zijn. Na 2010 heeft Huntelaar internationaal eigenlijk niet meer gepiekt. Of is het het temperament waarmee hij twee jaar geleden voor wat onrust zorgde?
Ach, bij van Gaal weet je uiteindelijk niet wat er in zijn snelkookpan borrelt. Totdat het deksel klappert. Bij de zoveelste overwinning.