Meen je niet: Winkeliers krijgen een boete omdat ze hun winkel op zondag dicht doen. De zogenaamde zondagsboete…

[Kijk, op zich hou ik van zo’n woord. Toegegeven, het ligt een beetje zwaar op de maag en boetedoening is ook wat uit het straat- en taalbeeld geraakt. Maar het is goed voor een mens om zijn afhankelijkheid van God op zondag te erkennen door op de knieën te gaan. Tot zover mijn associatieve zelf.] 

Het doet me denken aan de autogordel. De eerste auto’s hadden geen gordel en werd er dus ook niet beloond of gestraft vanwege de gordel. Daarna kwam de auto met gordel en werd de drager van de gordel beloond. Zelfs in 1988 nog (door de provincie Noord-Brabant). Pas daarna sloeg het beleid om en werd het niet dragen van de gordel bestraft en werd bij letselschadeafhandeling een strafkorting toegepast als het letsel causaal verband hield met het niet dragen van de gordel. Zo is ook de openstelling op zondag in de publieke opinie omgeslagen. Werd vroeger schande gesproken van onnodig werk op zondag, tegenwoordig moeten winkeliers zich verantwoorden en worden ze in een aantal gevallen beboet als ze hun winkel niet open willen stellen.

Jawel; winkeliers van winkelcentra kunnen boetes opgelegd krijgen als ze hun winkel niet openstellen op zondag. Het argument van oa verhuurder Corio, één van de grootste verhuurders van winkelruimte, is dat er anders ‘zwarte gaten’ in de winkelcentra vallen. Allemaal wel aardig bedacht van meneer Corio, maar ik vind dit echt te ver gaan. In 1996, nog geen twintig jaar geleden kwam de Winkeltijdenwet waarin stond:

  • Het is verboden op zon- en feestdagen geopend te zijn en om op werkdagen voor 06.00 uur en na 22.00 uur geopend te zijn.
  • Gemeenten mogen vrijstelling verlenen voor maximaal 12 zon-/feestdagen per jaar.
  • Vrijstelling is mogelijk voor avondwinkels.
  • Aanvullende vrijstelling is mogelijk in gemeenten of delen van gemeenten ten behoeve van toerisme, en in de nabijheid van grensovergangen langs daarop aansluitende doorgaande wegen ten behoeve van grensoverschrijdend verkeer.

Dat laatste punt was op nadrukkelijk verzoek van de PvdA toegevoegd. Vervolgens hebben de voorstanders met handige acties punt 4 zover opgeblazen dat onder kabinet Rutte 1 in 2013 punt 4 verviel en bij punt 2 het maximum werd weggehaald. Waarmee het principeverbod bleef staan en de gemeente vrijheid van beleid kreeg.

Jammer en onnodig. Op zich heb ik er geen moeite mee dat mensen winkels openstellen en boodschappen doen op zondag. Die vrijheid moet je mensen gunnen als politiek. Wat ik wel jammer vind is dat de nadruk op kopen, consumeren en de 24-uurs economie toeneemt. Terwijl Gods gebod om één dag in de week rust te nemen nodig en reinigend is voor ieder mens en daarmee voor de samenleving. Daarnaast heeft de mens blijkbaar niet van de kredietcrisis geleerd dat aan het eind van het spoor van de hang naar materiële welvaart een stootblok staat. We gaan gewoon volle vaart verder. Jammer ook voor de éénpitters, winkeliers zonder personeel. Zij zijn nooit meer vrij. Jammer ook voor de centrumbewoners die hun enige rustige dag afgepakt zien. En onnodig omdat de koopzondag niet persé leidt tot hogere jaaromzet. Maar goed, het zal erg moeilijk zijn om een goede impactmeting op dit punt te doen.

Terug naar de zondagsboete. Een amendement dat eind 2012 door andere PVV, CU en SGP werd ingediend zodat winkeliers niet contractueel verplicht kunnen worden om hun winkel op zon- en feestdagen te openen haalde het niet. Blijkbaar wil de meerderheid van Nederland dat winkeliers gewoon verplicht moeten (kunnen) worden. En dat vanuit de liberale hoek. Geeft te denken… Ik ben dan ook wel blij met de handreiking van minister Kamp. Hij reageert op vragen van SGP-senator Holdijk dat ‘artikelen van de Algemene Wet Gelijke Behandeling relevant zijn voor de toetsing van de boeteclausules’. De rechter zal dus uit moeten maken of er een ‘verboden onderscheid’ gemaakt wordt. En dat zou zo kunnen zijn voor winkeliers die religieuze bezwaren hebben. De rest van de bezwaarden valt dan wel buiten de boot. Maar om nou te zeggen dat ze boete doen voor hun stemgedrag…

Zondagsboete