Is er zoiets als een algemene termijn, waarna een werknemer ‘op’ is? Een klinische formule die langs de boekhoudkundige lijnen van ‘investeren in’ en ‘afschrijven op’ verloopt? Of kun je dat niet zo makkelijk zeggen? De wetenschap lijkt er geen algemene uitspraken over te doen. Maar ik denk dat veel werknemers die wat langer meelopen bij zichzelf wel een patroon herkennen in het aantal jaren dat je een functie bekleedt. Hieronder een flink aantal factoren die van invloed zijn op jouw ‘uiterste houdbaarheidsdatum’.
* Autonome individuele factoren. Dat zijn factoren die jij niet beïnvloedt, maar je werkgever ook niet. Zoals je leeftijd en gezondheid. Is je gezondheid niet goed, dan worden het aantal jaren dat je kunt werken cq in een bepaalde functie kunt werken mogelijk begrensd. Ben je gezond en wat ouder dan kan dat effect hebben op welke functies je wilt uitoefenen en welke niet (meer).
* Persoonlijkheidsfactoren. De één is een bouwer die eerst een fundament legt en in de loop van de jaren daarop verder bouwt. Zo’n werknemer kan jaren genieten van een functie en effectief zijn. Een ander is een knaller. Komt met veel vaart de organisatie in en zet in no time iets neer, waarna nog eventueel een fase van onderhoud en overdracht volgt. Maar daarna moet de persoon nodig weer verder. Een derde houdt van mensen en reuring. Is er onvoldoende reuring dan fladdert de persoon weer verder. En een vierde ontpopt zich telkens weer opnieuw, ziet steeds weer nieuwe kansen en kan daardoor jarenlang in dezelfde functie floreren. Het maakt dus nogal uit wie je bent.
* Psycho-sociale factoren. Dat zijn er heel wat. Onder andere je motivatie, de mate van zelfinzicht en zelfmonitoring, de mate waarin je werkdruk ervaart, je loyaliteit en je werkbetrokkenheid. Hoe je persoonlijkheid ook in elkaar zit, iedereen heeft met deze factoren te maken. Ze hebben wel te maken met het bedrijf waar je in werkt, maar vooral hoe je met alles en iedereen omgaat. Ben je gemotiveerd en loyaal, dan kun je een functie veel langer uitvoeren dan als je zit te tobben.
* Functie inhoud. Sommige functie kun je niet veel jaren achter elkaar doen. Bijvoorbeeld omdat ze te veel beslag leggen op je fysieke gestel (stratenmakers), op je psyche (politiewerk rond kinderporno), op je veiligheid (commando’s, special forces) of op je gezondheid (chemie, bestrijdingsmiddelen).
* Context. Tenslotte de context waarbinnen je werkt. Sommige bedrijven staan erom bekend dat werknemers er lang blijven werken. Vanwege een set van kenmerken die we samen ‘de cultuur’ noemen. Vaak hangt dat samen met de manier waarop de leidinggevenden omgaan met hun werknemers. In complimenten en gezien worden, werkdruk en verdeling van werkzaamheden, beloning.
Als je al deze factoren bekijkt, herken je jezelf daarin? Wat is jouw houdbaarheid en welke factoren zijn daarbij sterk van toepassing?