Boris Johnson heeft de verkiezingen gewonnen. Veel mensen zijn verbaasd over deze overwinning. Hm, waar doet me dat aan denken? Ook bij Donald Trump was er nogal wat verbazing. Niemand had verwacht dat hij zou winnen. En eerlijk gezegd had ik dat bij zowel Donald Trump als bij Boris Johnson evenmin voorzien. Maar laten we even wat zaken op een rijtje zetten:

$ Het is niet wat het lijkt. Boris heeft in stemmen namelijk geen absolute meerderheid gehaald, maar 43,6%. De overwinning komt met name doordat het Britse district stelsel zo werkt dat er per district gekeken wordt welke partij de meeste stemmen heeft. Zo sprokkelt Groot Brittannië de 650 parlementsleden bij elkaar. Grote partijen als die van Johnson hebben baat bij deze methode. Hij hoeft geen absolute meerderheid van de Britse stemmen te hebben om te winnen.

$ Het platteland is conservatief. Net als bij Donald Trump is de zwijgende normale Brit die niet in Londen woont, maar gewoon zijn ding doet op het platteland, een belangrijke factor. De plattelanders zijn doorgaans wat conservatiever dan de grootstedelingen. In Nederland drukken de progressieve inwoners van de steden een belangrijk stempel op de verkiezingen. In Groot-Brittannië ligt dat door het district stelsel dus anders.

$ De ouderen zijn in de meerderheid. Ik kreeg via Eppo Bruins van de ChristenUnie een interessant staatje onder ogen waarin en verrassende tweedeling is te zien. Jong kiest voor Remain/Labour en Oud kiest voor Brexit/Conservatives. Die lijnen lopen allebei volstrekt lineair. Dat betekent ook dat je kunt verwachten dat het Brexit geluid de komende jaren zwakker wordt. Interessant wordt of de jonge Remainers de komende jaren gesterkt worden in hun overtuiging of juist Brexit gevoelens gaan ontwikkelen. En hoe de nieuwe generatie die onder de Brexit opgroeit hetzelfde stemgedrag zal gaan vertonen.

$ Crisis, dus potente vent. De wereld is onrustig en dus snakt de gewone man naar duidelijkheid en leiding. Daarbij is wat minder van belang dat de leider van onbesproken gedrag is. Veel belangrijk is dat de leider jou verdedigt en beschermt en voor je (lands)belang opkomt. Boris Johnson heeft dat imago over zich. Dat hij ondanks de ruzie met zijn vrouw, ondanks zijn wat morsige en lompe opstelling, de Britse belangen met verve zal gaan verdedigen.

$ Internationale trend. Crisis of niet, het is ook een internationale masculiene trend, zo’n potente vent. Sorry voor de dames maar de trend is de laatste jaren nou eenmaal dat je een sterke eigenwijze eigengereide nationalistische vent naar voren schuift om internationaal te kunnen imponeren. China heeft zijn Jinping, Rusland zijn Putin, Turkije zijn Erdogan, USA zijn Trump en Groot Brittannië zijn Johnson. Dat is de trend. Zachtere mannen als Rutte voor Nederland en Macron voor Frankrijk moeten internationaal toch wachten op meer feminiene tijden.

$ BB-er. Boris Johnson is een bekende Brit. Hij was al burgemeester van Londen voordat hij premier werd. De mensen ‘kennen’ hem en zien hem als een potente bestuurder om Groot-Brittannië uit de crisis te halen. Daarbij vergeven ze Boris dat hij de afgelopen maanden weinig bereikt heeft in Brussel of in zijn parlement. Blijkbaar rekent het gewone volk meer af met het gehaspel van hun parlement dan met het gehaspel van Boris Johnson.

$ Geen alternatief. Jeremy Corbyn van Labour is geen aantrekkelijk alternatief voor Boris Johnson. Corbyn heeft zich de afgelopen maanden laten zien als een wat stekelige man, die met raspende stem weinig had van eens staatsman. Hij had meer de rol van profeet of aanklager. Ik kan me voorstellen dat mensen hem niet als toekomstig premier hebben gezien.

$ Labour is verdeeld. Terwijl de conservatieven van Boris Johnson één duidelijk Brexit-geluid laten horen, is het kamp van Labour veel meer verdeeld. Labour moet dealen met een hoge Londen-factor in zijn achterban, gecombineerd met de gewone werkende vrouw of man. Dat werkt niet handig samen. En als ze dan zo anti-Brexit zijn, wat bieden ze dan wel? Nou ja, ze hebben we wat geprobeerd te roepen in verkiezingstijd. Maar doorgaans hebben mensen weinig op met allerlei grote verkiezingsbeloften. Laat maar zien.

$ Brexit-trots. De Britten zijn een trots volk. Ze hebben A gezegd, dan moet je het ook netjes afhandelen met B. De Brexit moet gewoon doorgaan. Het tuintje moet er gewoon netjes uit zien. Daarnaast zijn de Britten ook een trots volk in die zin dat ze heilig geloven in hun eigen onafhankelijkheid. De Britten kunnen het zelf wel af zonder Europa. De Britten zijn een wat afstandelijk volk dat er een hekel aan heeft om mensen bij zich in huis te laten kijken. Dus zo snel mogelijk het gat dichten dat de politiek nu veroorzaakt. En wat het gevolg van de Brexit wordt dat zien ze wel. Ze hebben wel zwaardere uitdagingen doorstaan en hadden de euro ook niet nodig, dus…

En nu waarmaken. Een Brexit veroorzaken is op zich niet zo’n kunst, dat zagen we jaren geleden wel. Maar een Brexit er goed doorheen loodsen is een ander verhaal. Nigel Farage was destijds één van de veroorzakers, maar durfde de kar niet te trekken. En Theresa May knapte volledig af op dit dossier. Voor Boris Johnson zit het speelkwartier er op. Hij zal moeten gaan leveren. Benieuwd of hij in het zadel blijft zitten als de gevolgen van de Brexit in volle omvang zichtbaar worden.

Boris Johnson