Vandaag lijkt me een uitstekende dag om iets te schrijven over palindromen. Je zou kunnen denken dat het daarbij gaat om de grote Tea Party dromen van Sarah Palin uit Alaska. Een aardige gedachte, omdat zij een omkering wilde bewerkstelligen in de samenleving. Terwijl de VS na alle grote woorden en machtswisselingen in de mainstream hetzelfde blijft. En daarmee komen we bij de palindroom, want een palindroom is een woord dat omgekeerd hetzelfde is.
Een paar voorbeelden. ‘kok’ is een palindroom, de naam ‘Reinier’ en ‘racecar’ ook. ‘Parterretrap’ is een heel bekend palindroom. Je kunt op die manier ook zinnen maken zoals ‘anna sust susanna’ en ‘de mooie zeeman nam anna mee, zei oom ed’. Leuk he? Weet je dat de eerste mensen meteen al begonnen met het uitspreken van een paar palindromen? ‘Madam, I’m Adam’. Waarop Eva antwoordde: ‘Eve’. Maar de mooiste palindromen vind ik toch wel de palindromen die ook grafisch gespiegeld worden. Bijvoorbeeld ‘mom’. Als je een spiegel midden in de ‘o’ ze dan wordt dit woord horizontaal perfect gespiegeld. Nog mooier wordt het als je ook verticaal en diagonaal kunt spiegelen zoals bij ‘lol’. Moet je de ‘o’ wel ietsje optillen, maar dat heb ik er dan graag voor over’. En de meest perfecte palindroom is de uitroep ‘o’. Die kun je in theorie op oneindig veel manieren spiegelen. Een heel andere manier van spiegelen, namelijk door het 180 graden omdraaien van je blad krijg je met woorden als ‘nu’, ‘nou’, ‘sos’ en het fictieve – maar o zo aardige – woord ‘bonuoq’.
Naast palindromen heb je ook omkeerwoorden en -zinnen die bij het omkeren een heel andere betekenis krijgen. Vroeger ging de grap rond ‘wat krijg je als je lord omdraait?’ En natuurlijk zei je dan: ‘drol’. ‘Nee, vieze vingers!’. Dat was de verrassing van het omdraaien. Zo had je een aantal jaren geleden een hele hype rond het omkeren van muziek. De suggestie was dat als je bepaalde muziek achterstevoren draaide, je bepaalde (duistere) boodschappen kon horen. Er werd vervolgens tegen die muziek gewaarschuwd. Je kunt dus heel wat doen met het omkeren!
Omkeerwoorden die een heel andere betekenis krijgen zijn bijvoorbeeld ‘droom – moord’, ‘leger – regel’ en ‘koorts – strook’. Ach, en zo kun je nog een heel eind doorgaan. Wat denk je bijvoorbeeld van getallen zoals ‘12621’, ’69’ en ‘1001’ en zinnen die per woord omgekeerd gelezen kunnen worden (dus niet per letter), zoals ‘lollig zijn lui die zeggen: die lui zijn lollig’.
Eigenlijk alleen maar leuk, die palindromen. Enne, gek eigenlijk dat het woord zelf niet om te keren is. Wat moet je je nou voorstellen bij een moord-na-lip? Klinkt nog het meest als een droomtsul…