Na over vier mannen geschreven te hebben voel ik sterk de behoefte om dit keer over een vrouw te schrijven. Deze dagen trekt Lilian Janse de SGP lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen in Vlissingen. Haar motivatie is vrij simpel: er was geen man die het wilde doen. Dat argument wordt ook vaak gebruikt als het om Debora gaat. Ze stond dan wel haar mannetje, maar dat was alleen omdat de mannen het in haar tijd lieten afweten. Hm. Ik hou daar niet zo van. De redenatie is me wat te makkelijk. Straatje schoonvegen met teksten. Weet je, eigenlijk moeten we maar eens af van het gedoe rond vrouwen. Over slavernij zijn we ons gaan schamen, zijn er excuses uitgesproken en is een poging gedaan om de relatie te herstellen. Daar deden zowel mannen als vrouwen aan mee. Maar what to say over de onderdrukking van de vrouw? Daar wordt te veel over gezwegen. Althans, de man zwijgt er te veel over. Wat je wel hoort sinds de vorige eeuw zijn emancipatiegeluiden, positieve discriminatie, discussies over glazen plafonden, feminisme. Maar het meest tekenend is wel dat ik niet zou weten wat de mannelijke variant van ‘feminisme’ is; ‘masculinisme’? Ik zou het niet weten. Waarom moeten (met name) de vrouwen opkomen voor het onrecht dat ze werd en wordt aangedaan, wereldwijd? Zou het niet veel charmanter, veel rechtvaardiger en overtuigender zijn als een mannenbeweging zoiets oppakt?
Goed, dat moest me even van het hart. Ondertussen is Debora gewoon haar relaxte zichzelf. Ze wordt nauwelijks geïntroduceerd in de Bijbel. Nee, ze is er gewoon. Alom bekend. Ja, zij richtte Israël. Niet omdat er geen mannen waren maar omdat zij de erkende richter en profetes was. Dat ze gezag had was duidelijk. Dat zie je meteen. Ze ontbiedt Barak. You got the point? Het is niet zo dat ze nederig naar Barak toegaat en hem vraagt please please iets te doen aan het onrecht in haar land. Welnee. Debora is zelf de rechter, zit onder de palmboom die in de loop van de tijd naar haar vernoemd is, laat Barak bij zich komen en confronteert hem met de opdracht die God aan elke stam gegeven had. Namelijk om de inheemse volken uit te roeien. Waarbij God voor hen uit zou gaan. Barak ziet het niet zitten om Jabin, de wrede koning van Kanaän, te bevechten die de Israëlieten nu al 20 jaar onderdrukt. Lieve Debora, weet je wel dat generaal Sisera 900 ijzeren strijdwagens tot zijn beschikking heeft? Komen wij aan met onze ezels. Ik ga alleen als jij met me meegaat. Oke, zegt Debora. Vlak voor de strijd geeft Debora Barak nog een keer een duw. Actie! De Heer is al op weg om Sisera te verlaan. Waar wacht je nog op, Barak! Waarmee ze de verhoudingen nog een keer benadrukt. Oke, ik ga mee. Maar denk niet dat jij deze strijd op je naam kunt zetten, Barak. God zal Sisera in de macht van een vrouw geven. En zo gebeurt. Waarna het volk 40 jaar rust heeft.
Debora was een profetes. Een profeet/profetes was iemand aan wie God Zich in visioenen bekend maakte en met wie God in dromen sprak. Er worden maar een handje vol profetessen genoemd in de Bijbel. De bekendste zijn Mirjam, de zus van Mozes en Hanna, de krasse dame van 84 jaar die God diende in de tempel met bidden en vasten en direct bij de geboorte van Jezus over Hem profeteerde. Het mooie is dat Mirjam en Debora op meerdere fronten op elkaar lijken. Beide waren ze profetes. Beide waren ze leider van het volk (‘Ik zond voor u heen Mozes, Aaron en Mirjam’). Beide waren ze ook aanbiddingsleiders. Van hen beiden staat een lied in de Bijbel. Mirjam solo, Debora als duet met Barak.
Mooi hoe Debora God de eer geeft in haar lied. En hoe ze er vrij nuchter in vertelt dat ‘leiders ontbraken in Israël, ja, zij ontbraken, totdat ik opstond, Debora, opstond als een moeder in Israël’. Een soort Beatrix zeg maar. Ik zie daarin terugkomen dat Debora een gelovige, intelligente, zelfbewuste en begaafde vrouw was. Die net als de andere richters door God werd ingezet om het volk op het juiste pad te houden. En wat ik bijzonder gaaf vindt is dat Debora met haar hart regeerde. Naast dat ze zichzelf presenteert als moeder van Israël schrijft ze ‘Mijn hart gaat uit naar de aanvoerders van Israël’. Een topvrouw en een topleider! Van welke andere leider wordt in de Bijbel gezegd dat hij of zij niet alleen met hoofd en spieren, maar ook met het hart regeerde? En dat was in essentie waar de Heer naar op zoek was. Dat maakt hij duidelijk als later de zonen van Isaï één voor één afvallen als potentiële koning. Nee, het gaat Me niet om spierballen en uiterlijk. Het gaat Me om het hart. Daarin lijken Debora en David op elkaar. Twee grote leiders.
Lesssons learned: 1. Debora en David waren grote leiders omdat ze met het hoofd en met het hart regeerden. 2. Als je gehoorzaam naar God luistert dan kan Hij grote dingen door je heen doen. 3. Het wordt tijd dat mannen schuld belijden over de onderdrukking van de vrouw. 4. Eén daad van gehoorzaamheid aan God kan 40 jaar rust opleveren. 5…