Zakkenvullers zijn het die directeuren, bestuurders, commissarissen, bankiers enzo. Dat vinden veel Nederlanders. Deze week nog ging het over zorgdirecteuren van wat kleinere zorgorganisaties die zichzelf zouden verrijken. Eerder ging het over directeuren van goede doelen die een grote greep in de pot doen. Bankiers die oorzaak zijn van de crisis en doorgaan zichzelf te bonussen. Tja, what to say? Ik heb zo mijn ervaringen binnen de zorg, de goede doelen wereld en het onderwijsveld. Heb gevoeld wat het is om bij directie en management te horen. Het is ingewikkeld geworden. VVD-Kamerlid Sjoerd Potters zei: ‘Natuurlijk mag je je boterham verdienen in de zorg, maar het moet niet zo zijn dat je je over de rug van kwetsbare cliënten zoveel mogelijk verrijkt. Het toezicht op de zorgbedrijven moet beter. Zorgverzekeraars moeten er bovenop zitten en ingrijpen’. Laat ik eens even inzoomen op deze uitspraak. Die staat al bol van de complexiteit want:
1. Het bericht staat in de media. In de media wordt veel geld verdiend. Natuurlijk schrijft de media niet over de verdiensten van de media. Je zou je vakbroeders eens kwaad maken of het publiek verliezen. De media schrijft altijd over anderen. Terwijl we het wel van de media moeten hebben. Het enige wat je hoort is dat bazen van publieke media niet boven de Balkenende norm mogen verdienen en dat media het lastig vinden om al hun medewerkers binnen die norm te krijgen, met name de visuele media. Xander van Uffelen van de Volkskrant schrijft al jaren over de salarissen van de directeuren van goede doelen. Die goede doelen verantwoorden hun salaris – mede aangejaagd door Transparantprijs en CBF – inmiddels allemaal keurig op hun website. Maar waar kan ik het salaris vinden van de directeur van de Volkskrant en van de directeuren van de andere kranten? Dan kunnen we ze vergelijken met het rijtje van Xander. Overigens hebben de goede doelen – na de affaire rond het directiesalaris bij de Hartstichting – intern een norm opgesteld die gelinkt is aan de Balkenendenorm.
2. Sjoerd Potters is lid van de Tweede Kamer. Hij verdient zelf jaarlijks ruim 100.000 euro, nog even afgezien van allerlei kostenvergoedingen. Terwijl de zorgdirecteuren waar hij het over heeft in de meeste gevallen een stuk minder verdienen. Eigenlijk heeft in de Tweede Kamer alleen de SP recht van spreken als het over salarissen gaat. De SP heeft namelijk een interne afspraak dat al hun bestuurders een fors deel van hun inkomen afstaan aan de partijkas. Vandaar dat de SP de laatste jaren de grootste verkiezingsposters heeft 😉
3. Er zijn heel veel bedrijven die flink geld verdienen aan het toezicht op de zorg. Natuurlijk de Inspectie op de Gezondsheidszorg (IGZ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), maar ook allerlei bedrijven die zich bezighouden en/of ingeschakeld worden voor toezicht op hygiëne (HACCP), management (ISO, tal van Audits), financiën (Accountants), beheer (beheersaudits), cliëntcontact (tal van cursussen klantgerichtheid), medezeggenschap (MR-trainingen) etc. etc. In het onderwijsveld is dat niet anders. Al die toezichthouders hebben directies die flink verdienen. Waarom zouden de zorgdirecties dan meer in de schijnwerpers moeten komen en zich meer moeten verantwoorden dan de zojuist genoemde bedrijven die allemaal aan de zorg verdienen?
4. Zorgverzekeraars moeten er bovenop zitten en ingrijpen. Maar zorgverzekeraars hebben ook een belang. Zorgbedrijven zijn gewoon commerciële bedrijven ook al presenteren enkele bedrijven zich nog als coöperatie. En omdat het zo ingewikkeld geworden is in de zorg, wemelt het binnen de zorgverzekeringsbedrijven van de specialisten die allemaal duur betaald worden. Vele van deze mensen verdienen veel meer dan de gewraakte zorgbedrijven waar het Sjoerd om gaat. En ik denk zomaar dat het die zorgbedrijven meer om de cliënt gaat dan dat het de zorgverzekeraars om de cliënt gaat.
En de oplossing? Moedig zijn door te minderen. Zoals de SP doet. Zelf het goede voorbeeld geven. Geld blijft verleidelijk. Dat zagen we wel aan Wim Kok die jaren de spreekbuis was van FNV en PvdA. Opkwam voor de armen. Met leedwezen de verwijdering tussen arm en rijk aanzag. Maar na zijn politieke carrière pakt hij zijn kansen om rijk te worden. Net zoals vele sociaal democraten. Helaas is hij niet de enige binnen zijn stroming. Er is zelfs een term voor: biefstuksocialisme. Een ander moedig voorbeeld zou kunnen zijn het Leger des Heils dat helemaal onderaan het genoemde lijstje van Xander van Uffelen stond. Maar ook daar zijn kanttekeningen bij te maken. Het directiesalaris dat daar genoemd wordt betreft alleen de officieren die aangesloten zijn bij het kerkverband van het Leger des Heils. De ‘gewone burger directeuren’ – waarvan er vele zijn binnen het Leger des Heils verdienen allemaal een passend salaris.
Minderen. Ik had gehoopt dat met de economische crisis het minderen en de demotie op zou komen. Meer matigen aan de top, meer beschikbaar voor medewerkers en doelstelling. Maar dat gebeurt niet. Het aantal miljardairs op de wereld is sinds het begin van de crisis verdubbeld. Hoezo minderen? Franse revolutie en Britse opstand zal weinig verandering brengen. Alleen moed om niet te graaien als je graaien kunt. En dat geldt op alle niveaus van de samenleving.