Het zet ons allemaal te kijk. Ons burgers. Ons gelovigen. Ons managers. Ons Renault rijders. Ons bankiers. Ons rijken. Ons wij-zij-ers. Ons VVDers. Ons CUers. Ons PvdAers. En dat is goed. Hij lijkt te zeggen: ‘Mag het een onsje meer & mag het een onsje minder?’ Een onsje meer als het gaat om het ons-gevoel naar de armen. Zij horen er ook bij, weet je nog? En een onsje minder als het om het wij-gevoel van de rijken gaat. Deze week zei hij het nog: ‘Het evangelie veroordeelt de aanbidding van rijkdom. Jezus zegt dat men niet twee heren, God en mammon, kan dienen’. Hij stelt ons allemaal te kijk. Het is tijd om te kiezen. En dat is goed.
Ware godsdienst is omzien naar weduwen en wezen in hun nood en je onbesmet van de wereld bewaren. Dat onbesmette is voor het Roomse volksdeel geen lust meer. Het is een last geworden. Paus Franciscus heeft zich gerealiseerd dat hij meer winst kan halen uit dat andere deel van de ware godsdienst: omzien naar weduwen en wezen in hun nood. Dat zal hij niet zozeer uit plat winstbejag hebben gedaan of als briljante managementmanoeuvre om de kerk weer goodwill en imago te geven. En evenmin omdat hij het besmette deel niet wil zien. Nee, we kennen deze Franciscus als iemand die het meent. Hij wil de kerk en daarmee de wereld veranderen, terugbrengen. Authentiek en van binnen uit.
Paus Franciscus is hard op weg om de vaderlijke versie van Mother Theresa te worden, de vrouw die vanuit Calcutta een bijzonder kracht werk onder de armen deed. Zijn geheim? Het fundament, de stenen en de bouwlamp. Zijn fundament is Jezus Christus, het beginsel van het evangelie. Zijn stenen zijn de activiteiten die grotendeels gericht zijn op ontlediging en eenvoud. Zijn bouwlamp is de wereldpers die dit alles registreert en er mooi licht op laat vallen. De Roomse kerk heeft deze paus nodig. Jarenlang heeft het gerommeld onder de gewaden. De exercities van sexueel gefrustreerde geestelijken, het toezichtloze gehannes met geld, de schijnvroomheid die meeging met stiksels en strepen en kussen, de macht en het gezag van oeroude kapitale gebouwen en eeuwenoud geld. Paus Franciscus pelt ze af.
Cultuurtheoloog Bosman schreef vandaag over misstanden in de Vaticaanbank: ‘Voor een kerk die zwaar inzet op de armen, is zo’n negatief imago dodelijk’. Met alle respect, maar ik denk dat deze schrijver niet begrepen heeft wat er gaande is. In de eerste plaats gaat het hier niet over de kerk die zwaar inzet op de armen, maar om de Paus die oppakt wat de kerk eeuwen heeft laten liggen. In de tweede plaats gaat het niet om de kerk die rommelt, maar over de Paus die afpelt en daarmee ons respect verdient. In de derde plaats is imago voor deze Paus geen doel wat hij nastreeft, maar volgt het imago hem na en wordt het versterkt bij elke nieuwe bouwsteen. Zo zie ik het tot het tegendeel blijkt.